Hızlı Zayıflama Kemiklerinize İyi Gelir mi?

Hızlı zayıflama ve kemik sağlığı hakkındaki bu yazı Science Daily sitesinde yayınlanmıştır.
Yazının orijinal başlığı: Accelerated Bone Turnover Remains After Weight Loss
Yazının yayınlandığı orijinal internet adresi: http://www.sciencedaily.com/releases/2008/07/080728193227.htm
Yazının ilk yayın tarihi: 28 Temmuz 2008
Yazıyı Türkçeye çeviren Zinde Türkiye yazarı: Samime Ünlü Sonugüler

Çeviren: Samime Ünlü Sonugüler

Bir kişi önemli bir miktar kilo kaybettiği zaman, vücudunda dikkate değer değişiklikler olmasını bekler ancak kemiklerde meydana gelen değişiklikler gözardı edilebilir. Kalori kısıtlamalı diyetler ile kilo kaybedilmesi sırasında kemikler yeniden yapılandırılır, giderek artan bir oranda eski kemikler yıkılır, yeni kemik oluşumları meydana gelir ve aynı zamanda kemik yoğunluğu azalarak kemik kırılganlığının artmasına neden olunur. Yeni bir çalışmada, Missouri Üniversitesi’ndeki araştırmacı ve Kansas Üniversitesi’ndeki işbirlikçileri orta dereceli bir kilo kaybı sırasında yapılan kontrollerde, kilo vermenin kemikler üzerinde potansiyel olarak zararlı etkileri olduğunu bulmuşlardır (ifadedeki “potansiyel” kelimesine dikkat ediniz, mutlaka zararlı etkisi olduğu söylenmiyor, risk vardır deniyor).

Çok Düşük Kalorili Diyetle Hızlı Kilo Vermek Kemik Yapısını Değiştirir

Araştırmacılar ciddi bir kalori kısıtlama diyetiyle kendi vücut ağırlıklarının %20’sini kaybeden 37 obez ve orta yaşlı yetişkinde kemikler içindeki protein yapılarını incelemişlerdir. Protein yapıları kemiklerin yıkılıp tekrar yapılması sırasında ortaya çıktığından, kemik yenilenmesinin dolaylı göstergesi olarak kullanılmaktadır.

Üç aylık bir kilo verme aşamasında kemik yeniden şekillenmiş ve kemik oluşumu ve dağılımı, düşük enerji alımının bir sonucu olarak dengesiz bir durumdadır. Kilo kaybı aşamasından sonra, 9 ay süren kiloyu koruma aşamasında yeniden şekillenen kemikler olduğu gibi kalmıştır fakat kemiklerin oluşum ve dağılımının dengeli olduğu saptanmıştır.

Kemik Yoğunluğunun Değişme Dönemi Risklidir

İnsanların kilo kaybı sonrasında kalori alımının arttığı ve kemiklerin yenilenmesine ilişkin işaretlerin gözlenmediğini söyleyen MU Koleji İnsan ve Çevre Bilimleri ve Beslenme Doçenti Pam Hinton, “Ancak kilo kaybı aşamasının aksine, kemiklerin yıkımı ve oluşumu dengeli görülür. Kemiklerin hızlı bir şekilde şekillenmesi, kemiklerin yıkımı ve oluşumu ne kadar dengeli olursa olsun, kemik kırılganlığını artırabilir.” demektedir.

Hinton vücut ağırlığındaki büyük azalmalarda kemik yıkımında artış olduğunu saptamıştır. Düşük karbonhidratlı ya da düşük yağ içeren diyetlerin, kilo koruma aşamasında kemiklerin şekilenmesi üzerinde hiçbir etkisi olmadığını ifade etmiştir. Hinton ayrıca gen ve hormon takviyesi tedavisinin ve menopoz durumunun, kemikleri yeniden şekillendirme ve vücut ağırlığı üzerindeki değişiklikleri etkilemediğini söylemiştir.

Daha Güçlü Kemikler İçin Düzenli Ağırlık Antrenmanları ve Yeterli Kalsiyum

Hinton, “Önceki çalışmalar 6 ila 12 aylık bir zamanda mütevazı bir kilo kaybından sonra artmış kemik oluşumunu ve kemik kütlesinde bozulmayla birlikte azalmayı bildirmişlerdir.” diyor ve ekliyor: “Yalnızca bu çalışmayla kiloyu koruma döneminde kemiklerin tekrar şekillenme sonuçlarını belirlemek mümkün değildir. Çünkü iskelet sistemini kemik gücü ayakta tutar, vücut ağırlığı kemik kütlesinin en güçlü belirleyicilerinden biridir. İnsanlar önemli bir miktarda kilo kaybetmeyi planladıklarında kemik sağlığını korumak için, rutin olarak ağırlık içeren yüksek etkili fiziksel aktiviteyi ve yeterli miktarda kalsiyum tüketmeyi düşünmelilerdir.

Referans: Missouri Üniversitesi

Sonuç Olarak

(Ben konuyu Zinde Türkiye okurları için özetlemek ve önemli noktaların altını çizmek istiyorum.) Diyet yaparken sadece dış görünüşümüzdeki değişikliklerle ilgileniriz ve belki de pekçoğumuz kemik yapılarımızda olan değişimlerden haberdar bile değiliz. Bu araştırmada, diyet yapan kişilerin diyetin hemen akabinde kemik yapılarındaki değişimler izleniyor ve kemiklerin kırılganlık eğiliminin arttığı anlaşılıyor. Daha yeterli beslenmeye geçilen kilo koruma aşamasında kemik yapısının yoğunluk ve dağılımında olumlu gelişmeler izleniyor fakat kırılganlık eğilimi hala devam ediyor. Belirtildiği gibi iskelet sistemini kemik yapılar ayakta tutuyor. Bu yüzden kemik sağlığını korumak çok önemlidir. Eğer önemli miktarda kilo vermek istiyorsanız kilo verme sürecinde kemik yapılarını desteklemek için mutlaka ağırlık antrenmanı yapmanız ve diyetinize gereken miktarda kalsiyum eklemeniz öneriliyor.